Koffiesmaken
De veelzijdige wereld van koffiesmaken
Als koffieliefhebber weet je waarschijnlijk wel hoe divers koffie kan zijn. Niet alleen qua bereiding en favoriete variant, zoals filterkoffie of cappuccino, maar ook het aanbod koffiesmaken is groot. Van floraal tot chocolade, van zoet fruitig tot nootachtig - de verschillende smaken maken elke samenstelling en melange uniek. We geven je een overzicht en laten je kennismaken met de veelzijdige wereld van koffiesmaken.
Hoe wordt de smaak van koffie bepaald?
Koffiebonen bevatten meer dan 800 verschillende smaken, ongeveer twee keer zoveel als wijn. Maar waar komt deze verscheidenheid vandaan? Een van de belangrijkste factoren is de koffiesoort. Arabica en robusta vormen het grootste deel, gevolgd door excelsa, liberica, maragogype en de duurste koffie ter wereld, kopi luwak. Arabicabonen staan bekend om hun fijne en milde smaken, terwijl robusta bonen daarentegen worden gedomineerd door kruidige tot aardse smaken en het cafeïnegehalte is aanzienlijk hoger.
Naast de variëteit speelt ook het teeltgebied een rol. Klimaat, bodem, geografische omstandigheden en andere kenmerken worden weerspiegeld in de smaak van de koffie. Samen met de optimale omstandigheden voor de betreffende koffieboon - arabica is bijvoorbeeld iets gevoeliger dan robusta en wordt op grotere hoogtes verbouwd - worden individuele smaken gecreëerd. Dan is er de oogst en verdere verwerking van de koffiebessen tot ruwe koffiebonen. Vooral op kleine plantages plukken lokale koffieboeren de rijpe bessen alleen met de hand en bereiden ze in verschillende stadia, zoals fermentatie, voor op transport. Geduld en expertise zijn vereist om ervoor te zorgen dat de talrijke smaken behouden blijven.De verwerking van de groene bonen, tot de koffiebonen die liefhebbers kennen en waarderen, vindt plaats in branderijen die vaak koffie van over de hele wereld importeren om uitstekende brandingen te produceren. In speciale branderijen, vaak in Duitsland of Italië, werken ervaren meesterbranders aan het combineren van groene koffiebonen, soms van verschillende plantages, in melanges om nieuwe smaakervaringen te creëren. Brandtijd en temperatuur hebben samen een doorslaggevende invloed op welke smaken worden geproduceerd. Hoe langer de koffiebonen worden gebrand, hoe donkerder ze zijn en hoe meer zuur wordt afgebroken, terwijl er tegelijkertijd meer bittere smaken naar voren komen. Dit vraagt om een fijne touch om de smaak in balans te brengen met de trommelbrander - een kenmerk van bijzondere kwaliteit.
De bereiding: verschillende dranken - verschillende smaken
Waarom smaakt de espresso in dat charmante Italiaanse cafeetje niet zoals die uit de volautomatische koffiemachine thuis? De reden hiervoor ligt niet noodzakelijkerwijs in de keuze van de koffiebonen, want zelfs met dezelfde bonen kunnen koffiedranken anders smaken, afhankelijk van de bereidingsmethode. Vooral de maalgraad in combinatie met de contactduur van de koffie met het water en de hoeveelheid koffie zorgen ervoor dat sommige smaken meer uitgesproken zijn in het uiteindelijke kopje koffie dan andere. En natuurlijk is de ambiance niet hetzelfde.
Bij een klassieke filterkoffie heeft de - beste versgemalen - koffie tussen de drie en vijf minuten om zijn smaken af te geven aan het water. Je moet daarom niet kiezen voor een te intense koffiesoort, omdat deze met zo'n lange contactduur volledig wordt geëxtraheerd, wat de koffie bitter laat smaken. Zacht fruitige tot bloemachtige koffiesmaken zijn beter geschikt voor bereiding met een filter.
Een espresso uit de pistonmachine wordt daarentegen binnen 30 seconden gezet. Als je bijvoorbeeld een te milde koffie kiest en een filterkoffie gebruikt, eindig je met flauw koffiewater zonder crema. Nadrukkelijk intense espressobrandingen met licht bittere, soms chocolade- en nootachtige smaken worden hier aanbevolen.
Het smaakwiel: koffiesmaak onder woorden brengen
Heb je ooit geprobeerd om de smaak van een koffie te beschrijven? Of hij meer of minder goed smaakt is prima, maar het kan moeilijk zijn om meer te zeggen. Als leidraad en voor een algemene classificatie heeft de Specialty Coffee Association (SCA) het zogenaamde ’Flavour Wheel’ ontwikkeld, dat verschillende dimensies, hoofd- en onderverdelingen gebruikt om de smaken van koffiespecialiteiten te categoriseren en te vergelijken.
Dit smaakwiel dient ook als basis voor de beoordelingen van experts tijdens professionele proeverijen, ook wel cuppings genoemd. Ze beoordelen niet alleen de smaak, maar ook het aroma en de nasmaak. Zelfs als ‘gewone’ koffieliefhebber zonder barista opleiding kun je het uitproberen en de smaken van je favoriete koffie toewijzen aan de classificaties op het smaakwiel.
Van karamel tot vanille: gearomatiseerde koffie
Een andere manier om een speciale koffiesmaak te creëren is het toevoegen van aroma's tijdens het productieproces. Een no-go voor puristen natuurlijk, maar gearomatiseerde koffie kan net zo hoogwaardig zijn en indruk maken met een fijne koffiesmaak als brandingen zonder extra smaakstoffen. Deze zijn vooral populair als capsulekoffie, zoals de vanillecapsules van Café Royal, die genot beloven met delicate tonen van vanille en die je kunt vinden in de roastmarket shop.
Conclusie
Meer dan 800 smaken maken van koffie niet alleen een van de meest veelzijdige dranken, maar zorgen ook voor een bijzonder interessante excursie in de wereld van smaken en aroma's in de vorm van heerlijke koffiecreaties. Probeer verschillende richtingen uit, van chocoladeachtig en fruitig tot nootachtig en kruidig, en ontdek je favoriete smaken. Het uitgebreide assortiment in de roastmarket shop biedt een grote verscheidenheid aan speciale brandingen die er gewoon op wachten om ontdekt te worden. Ondanks alle wetenschap achter koffiesmaken en individuele voorkeuren, geldt één ding altijd: het belangrijkste is dat jij het lekker vindt.
